Ankara’nın kene haritasını çıkardı

Murat YILMAZ

11 Ağustos 2015

Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Zafer Karaer ve asistanı 2 yıl boyunca sürdürdükleri araştırma ile Ankara’nın kene haritasını çıkardı. 36 yıldır kene üzerine çalışma yapan Prof. Dr. Zafer Karaer, kene yoğunluğu açısından en tehlikeli yerin Kızılcahamam bölgesi olduğunu söyledi.

Türkiye’de her yıl bahar aylarında ortaya çıkan Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığını taşıyan kenelerin Ankara’da yaşadıkları alanlar, doktora araştırmasına konu oldu. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Zafer Karaer ve asistanı Ömer Orkun, 2 yıl boyunca Ankara ve çevresini gezerek Başkentin kene haritasını oluşturdu. Prof. Dr. Zafer Karaer, “Ankara ili ve çevresindeki kene türlerine ait bazı ekolojik ve epidemiyolojik veriler” isimli araştırma ile ilgili 10 binden fazla kene toplandığını söyledi. Karaer, “Toplamda 106 köy 16 ilçe 3 il gezdik. Türkiye’de bir ilk olan çalışmada Ankara model olsun, 81 ilde de uygulansın istedik” dedi. TÜBİTAK tarafından reddedilen araştırmaya Sağlık Bakanlığı’nın sahip çıktığını belirten Prof. Karaer şunları söyledi:

DİĞER İLLERE MODEL OLACAK

“1979 yılından beri kene üzerine çalışıyorum. Daha önce Sağlık Bakanlığı tarafından kurulmuş olan kırım kongo bilim kurulu var. 10 yıl aradan sonra 2012 yılında beni de davet ettiler. Hastalıkla ilgili insanları ilgilendiren kısmıyla doktorlar ilgileniyor. Kişi keneden niye hastalanıyor, nasıl hastalanıyor, ne zaman hastalanıyor, bunlarla ilgili doktorların yaklaşımı yoktu. Benim de çıkış noktam bu oldu. İki kişilik kadroyla güzel bir proje hazırladık. Türkiye’de bir ilk olan çalışmada Ankara model olsun, 81 ilde de uygulansın istedik.

ORMANLIK ALANDAN BOZKIRA YOLCULUK

Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi’deki akademisyen arkadaşlarımla bir araya geldik, ekolojide rol alabilecek haritadaki geçiş yerlerine baktık. 2013 yılında araştırmaya Bolu, Mengen, Mudurnu taraflarından başladık. Ankara’ya geçerek Kızılcahamam, Kazan, Çamlıdere’den girerek Ankara’dan yaklaşık 80 tane köyden geçtik. Ankara’dan seçtiğimiz 18 tane de ilçe var. Ankara’nın bütün ilçelerini ele aldık. Oradan da çıkış noktamız olan Kalecik ve Kırşehir Mucur’a geçtik. Ormanlık alandan bozkıra doğru yolculuk yaptık. Toplamda 106 köy 16 ilçe 3 il gezdik.

EN TEHLİKELİ BÖLGE: KIZILCAHAMAM

Oralarda her ay iklim şartlarına bakılmaksızın çok fedekar çalıştık. Geceleri resmi domuz avları oluyordu. Asistanım ekiplere katıldı. Çünkü domuz, bu hastalığın insanlara geçişinde birinci derecede sorumlu tutulan hayvanlardan. Onların üzerinden kene topladık. Tuzak kurarak fare ve diğer küçük hayvanlardan yakaladık. Keneleri alıp diğer hayvanları tekrar doğal yaşamlarına bıraktık. Eko sistemi bozan hareketlerde bulunmadık. Çıkarırken sadece hayvanların üstündeki kenelere bakmadık. Arazide boş gezen keneleri de yakaladık. Ankara’da merkezden de örnekler aldık. Merkezi alanlardan almak o kadar önemli değil. Tehdit eden daha çok kırsalda. Türkiye’de bugüne kadar çalışılmamış yaban hayattan örnekler topladık. Kenenin olmadığı yer yoktur. Kene türlerini özellik olarak belirlemeye çalıştık. Her kene her yerde de bulunmaz. En tehlikeli yer daha önce de kırım kongo hastalığının görüldüğü yer olan Kızılcahamam tarafları.”