“Viral hepatitler önlenebilir ve tedavi edilebilir infeksiyonlardır.
Haydi adım adım çözelim”
Hepatit, çeşitli virus, bakteri gibi mikroorganizmaların ve/veya bazı toksik maddelerin neden olduğu bir karaciğer inflamasyonudur. Karaciğerde önemli düzeyde hasara neden olan hepatit viruslarının beş türü (Hepatit A, B, C, D ve E) arasında en yaygın olanları B ve C’dir. Kronik hepatit B ve C, önlenebilir, tedavi edilebilir ve hepatit C örneğinde olduğu gibi iyileştirilebilir olmalarına rağmen, sessizce karaciğer hasarına ve kansere neden olabilmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’nün 2024 Küresel Hepatit Raporu’na göre viral hepatit nedeniyle kaybedilen canların sayısı artmaktadır. Dünya genelinde 187 ülkeden alınan yeni veriler, viral hepatitten kaynaklanan tahmini ölüm sayısının 2019’da 1,1 milyon iken bu sayının 2022’de 1,3 milyona çıktığını göstermektedir. Bunların %83’üne hepatit B, %17’sine hepatit C neden olmaktadır.
Viral hepatitlerle ilgili farkındalığın artırılması amacıyla Hepatit B yüzey antijenini saptayan ve HBV aşısını da geliştirerek 1976’da Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü’nün sahibi olan Dr. Baruch Blumberg’in doğum günü “28 Temmuz Dünya Hepatit Günü” olarak tanımlanmıştır. Her 30 saniyede bir kişi hepatite bağlı hastalıklardan ölmektedir. Hepatitin elimine edilmesinin ve karaciğer kanserinin önlenmesinin önündeki mali, sosyal ve —damgalama dahil— sistemik engellerin kaldırılmasına vurgu yapmak üzere Dünya Sağlık Örgütü bu yılın temasını “Hepatit: Haydi Adım Adım Çözelim” olarak belirlemiştir.
Tema, hepatit hizmetlerinin (aşılama, güvenli enjeksiyon uygulamaları ve özellikle riskli grupların taranması ve tedavisi) ulusal sağlık sistemlerine entegre edilmesi ihtiyacını vurgulamaktadır. Böylece bir halk sağlığı sorunu olan hepatitin 2030 yılına kadar sona erdirilmesine yönelik adım adım çözülmesi gerektiğini hatırlatmaktadır.
KLİMİK Derneği Viral Hepatit Çalışma Grubu olarak, 28 Temmuz Dünya Hepatit Günü’nde, sizlere güncellenen bu hedefleri anımsatmak ve viral hepatitlerin de önemli bir halk sağlığı sorunu olduğunu tekrar vurgulamak isteriz. Viral hepatit tanı ve tedavisi ile uğraşan tüm hekimlere çok önemli görevler düşmektedir.
Hastaları saptamak için riskli gruplarda hepatit taramaları yapılmalıdır. Riskli gruplar;
Hepatit C için;
- HCV’nin taranmaya başlanmasından önce (1996) kan ve kan ürünleri almış ya da organ nakli yapılmış kişiler
- Halen ya da eskiden damar içi madde ve intranazal kokain bağımlısı olanlar
- HCV-pozitif kanla temas eden sağlık çalışanları
- HIV-pozitif olanlar
- Karaciğer testlerinde açıklanamayan anormallikleri (ya da karaciğer hastalığı) olanlar
- HCV-pozitif anneden doğan çocuklar
- Uzun süredir hemodiyalize girenler
- HCV-pozitif kişilerin şu andaki cinsel partnerleri
Hepatit B için;
- HBsAg‐pozitif kişilerle aynı evde yaşayanlar ve cinsel partnerleri
- Yüksek veya orta düzey HBV prevalansı olan bölgede doğanlar
- Anne ve babası yüksek HBV endemisi olan bölgede doğmuş olan ve bebeklikte aşılanmamış kişiler
- HBsAg‐pozitif kişilerle aynı evde yaşayanlar ve cinsel partnerleri
- Damar içi ilaç kullananlar
- Birden fazla cinsel partneri olan veya cinsel yolla bulaşan bir hastalık öyküsü olanlar
- Cezaevinde kalan tutuklular
- ALT ve AST düzeyleri kronik olarak yüksek kişiler
- HCV ya da HIV ile infekte kişiler
- Hemodiyaliz hastaları, şeklinde özetlenebilir.
KLİMİK Derneği Viral Hepatit Çalışma Grubu, dört yüze yakın hekim üyesiyle KLİMİK Derneği çatısı altında çalışmalarını giderek artan bir ivme ile yürütmektedir. VHÇG olarak, her yıl olduğu gibi, 2025 Dünya Hepatit Günü’nde de bireysel çabanın önemini vurgulamak, hastaların bulunması ve toplumun farkındalığının artırılması konusunda iş birliği içinde çalışmanın gerekliliğini “Haydi adım adım çözelim” diyerek yeniden anımsatmak isteriz.
KLİMİK Derneği Viral Hepatit Çalışma Grubu