2 Aralık 2025
Tek hücreli bir organizma, ökaryotik yaşam için rekor sayılan 63°C’de büyüyebiliyor.
Bu hücre sıcağı seviyor. Bilinen tüm diğer karmaşık yaşam formlarını (hücreleri çekirdek ve iç yapılar içeren organizmalar) öldüren sıcaklıklarda gelişebilen küçük, tek hücreli bir amip bulundu.
Bu keşif, tüm hayvanları ve bitkileri kapsayan ‘ökaryotik’ yaşamın, hücre çekirdeği olmayan bakteriler ve diğer organizmaların tolere edebileceği aşırı koşullara uygun olmadığı fikrini sorgulatıyor.
New York’taki Syracuse Üniversitesi’nden mikrobiyolog Angela Oliverio, “Ökaryotik bir hücre için nelerin mümkün olduğunu yeniden gözden geçirmemiz gerekiyor,” diyor. Henüz hakem değerlendirmesinden geçmemiş çalışma, 24 Kasım’da yayımlanan bir ön baskıda anlatıldı.
Oliverio ve Syracuse’lu mikrobiyolog Beryl Rappaport, Kuzey Kaliforniya bulunan Cascade sıradağlarındaki Lassen Volkanik Milli Parkı’nda bu organizmayı keşfeden ekibin parçasıydı. Organizmaya “çağlayanlardan gelen ateş amibi” anlamına gelen Incendiamoeba cascadensis adını verdiler.
Lassen Volkanik Milli Parkı, gürül gürül akan asit gölleri ve akkor jeotermal havuzlarıyla ünlüdür; I. cascadensis ise pH nötr “sıcak bir akarsuda” keşfedildi. Rappaport, “Lassen’de görebileceğiniz en sıradan jeotermal özellik budur,” diyor.
Akarsudan alınan su örneklerinde mikroskop altında yaşam varlığı görünmüyordu, ancak kültürlemeden sonrai amibin akarsuyun sıcaklık aralığında, yani 57°C’de büyüdüğü tespit edildi. Bilim insanları sıcaklığı yavaşça artırarak, ökoryat için önceki rekor olan 60°C’yi geçtiler. I. cascadensis, 63°C’de bile bölünebiliyor ve 64°C’de hareket edebiliyordu. Hücreler 70°C’de bile daha düşük sıcaklıklarda yeniden aktif hale gelebilen uykuda “kistler” oluşturabiliyordu.