26 Temmuz 2024
Almanya’da bir kişi, virusa dirençli olmayan kök hücre naklinin ardından HIV’den kurtuldu.
Virustan tamamen kurtulduğu açıklanan yedinci HIV hastası, Almanya’da kök hücre nakli olan 60 yaşında bir adam oldu. Yaklaşık altı yıldır virustan arınmış olan adam, virusa dirençli olmayan kök hücrelerle nakil alan ikinci kişidir.
Şu anda HIV’den kurtulmuş olan diğer hastalardan birini tedavi eden ekibin başında bulunan İngiltere, Cambridge Üniversitesi’nde mikrobiyolog Ravindra Gupta, “İşe yaramasına oldukça şaşırdım” diyor. “Bu büyük bir olay.”
Kan kanserini tedavi etmek için yapılan kemik iliği naklinden sonra HIV’den arınmış olduğu tespit edilen ilk kişi, Berlin hastası olarak bilinen Timothy Ray Brown’dı. Brown ve birkaç kişi daha özel donör kök hücreleri aldı. Kök hücreler, çoğu HIV suşu tarafından bağışıklık hücrelerine girmek için kullanılan CCR5 adlı bir reseptörü kodlayan gende mutasyon taşıyordu. Birçok bilim insanına göre bu vakalar, CCR5’in HIV tedavisi için en iyi hedef olduğunu gösteriyordu.
Almanya’nın Münih kentinde düzenlenen 25. Uluslararası AIDS Konferansı’nda sunulan son vaka, bunu tamamen tersine çevirdi. Bir sonraki Berlin hastası olarak anılan hasta, mutasyona uğramış genin yalnızca bir kopyasına sahip bir donörden kök hücre aldı; bu da hücrelerinin normalden daha düşük seviyelerde CCR5’e sahip olduğu anlamına geliyor.
Avustralya, Melbourne’deki Peter Doherty İnfeksiyon ve Bağışıklık Enstitüsü’nün başkanı ve bulaşıcı hastalıklar uzmanı Sharon Lewin’e göre vaka, HIV tedavisinin “tamamen CCR5 ile ilgili olmadığı” yönünde net bir mesaj veriyor.
Sonuç olarak, bulgular lösemi hastalarına sunulan, ancak çoğu HIV hastası için uygulanması pek olası olmayan riskli bir işlem olan kök hücre nakli için donör havuzunu genişletiyor. Avrupa kökenli insanların yaklaşık %1’i CCR5 geninin her iki kopyasında da mutasyon taşırken, bu soyağacına sahip kişilerin yaklaşık %10’unda mutasyona uğramış bir kopya bulunur.
Kaliforniya Üniversitesi, San Diego’da HIV üzerine çalışmalar yürüten hekim-bilim insanı Sara Weibel, bu vakanın HIV tedavisinde “nelerin mümkün olabileceğine dair ufku genişlettiğini” söylüyor. Dünya genelinde yaklaşık 40 milyon insan HIV ile yaşıyor.