12 Ekim 2025
Dünyada 40.8 milyon kişi HIV virusu taşıyıcısı. Bunların yarısından fazlası ise kadınlar ve çocuklar. Son 10 yılda en çok artışın yaşandığı ülkelerden biri ise Türkiye.
Dünya adeta HIV salgını altında. Uzmanlara göre İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü (HIV), 21. yüzyılın en uzun soluklu küresel salgınlarından biri olmayı sürdürüyor. Bağışıklık sistemini çökerten HIV, erken tanı ve tedavi sağlanmadığında AIDS hastalığına dönüşüyor.
Virüs vücuda girdikten sonra savunma sistemini hedef alıyor; tedavi edilmediğinde vücudu enfeksiyonlara karşı savunmasız halde bırakıyor. Tüm tıbbi ilerlemelere rağmen, HIV’i tamamen ortadan kaldıracak bir ilaç ya da toplu korunmayı sağlayacak bir aşı hâlâ yok. Hekimler; erken tanı, düzenli ilaç kullanımı ve korunma yollarının yaygınlaşmasının tek çıkış yolu olduğunu vurguluyor.
DAKİKADA 1 KİŞİ ÖLÜYOR
Dünya genelinde 2024 verilerine göre, yaklaşık 40,8 milyon kişi HIV ile yaşıyor ve bunlardan her yıl 1,3 milyon yeni vaka bildiriliyor. Bunların %53’ü kadınlar ve kız çocukları olarak kayıtlara geçiyor. Yani yaklaşık 21,6 milyon kadın ve kız çocuğu, HIV ile birlikte yaşıyor. HIV ilişkili nedenlerle ölenlerin sayısı ise 630 bine dayanmış durumda. DSÖ verilerine göre ise 2023 yılında HIV ile yaşayan 39,9 milyon kişi vardı. Bunların 38,6 milyonu 15 yaşın üstündeydi. 1,4 milyonu ise çocuktu. Buna bağlı olarak 630 bin kişi öldü. Yani dünyada dakikada bir kişi HIV enfeksiyonu nedeniyle yaşamını yitirdi.
TÜRKİYE’DE DURUM VAHİM
Türkiye’de ise durum her yıl daha vahim bir hal alıyor. Sağlık Bakanlığı’nın 1985 yılından 2024’ün Kasım ayına kadar olan dönemi kapsayan raporuna göre 45 bin 835 kişi HIV pozitif, 2 bin 438 kişi AIDS tanısı aldı. Vaka sayıları özellikle 25–34 yaş grubunda yoğunlaşırken erkeklerde kadınlara oranla daha fazla görüldü. Bakanlığın raporunda şu veriler dikkat çekti:
2024 Yılında Bildirilen Vaka Sayısı:
- HIV Pozitif: 1527
- AIDS: 40
Bulaş Yolları:
- Homoseksüel Cinsel İlişki: %11.9
- Heteroseksüel Cinsel İlişki: %26.8
- Anneden Bebeğe Geçiş: %0,5
- Damar İçi Madde Kullanımı: %0.5
- Diğer/Bilinmeyen: %58.9