20 Ağustos 2025
Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC) 20 Ağustos 2025 Dünya Sivrisinek Günü’nde yaptığı açıklamada, rekor kıran Batı Nil virusu (BNV) infeksiyonu ve chikungunya virusu hastalığı salgınlarının Avrupa’da “yeni normale” işaret ettiğini ve Avrupa genelinde halk sağlığını korumak için güçlü ve koordineli bir müdahale ihtiyacı doğduğunu belirtti.
Avrupa’da, BNV İnfeksiyonu ve chikungunya virusu hastalığı da dahil olmak üzere sivrisinek kaynaklı hastalıkların bulaşma mevsimleri daha uzun ve daha yoğun yaşanıyor. Bu değişim, artan sıcaklıklar, yaz mevsimlerinin daha uzun sürmesi, kışların daha ılıman geçmesi ve yağış düzenlerinin değişmesi gibi iklimsel ve çevresel faktörlerden kaynaklanıyor. Bu koşullar sivrisineklerin çoğalması ve virus bulaştırması için elverişli bir ortam yaratıyor. ECDC Direktörü Pamela Rendi-Wagner şu açıklamalarda bulundu:
“Avrupa, sivrisinek kaynaklı hastalıkların daha uzun süreli, daha yaygın ve daha yoğun bulaşmasının yeni normal haline geldiği yeni bir aşamaya giriyor. ECDC, Avrupa’nın müdahalesini güçlendirmek için kişiye özel destek ve zamanında halk sağlığı rehberliği sağlamak amacıyla tüm Üye Devletlerle yakın bir şekilde çalışmaktadır.”
Chikungunya virusunu yayabilen sivrisinek (Aedes albopictus), on yıl önce sadece 114 bölgede bulunurken, günümüzde 16 Avrupa ülkesinde ve 369 bölgede yerleşik hale gelmiştir. Uluslararası seyahat oranlarındaki artışla birlikte bu yayılma yerel salgın olasılığını artırmaktadır. Avrupa’da 2025 yılında şimdiye kadar 27 chikungunya salgını görmüştür ve bu yeni bir rekordur. İlk kez, Fransa’nın Alsas bölgesinde yerel olarak edinilen bir chikungunya virusu hastalığı vakası bildirilmiştir; bu durum istisnai bir durumdur ve bulaşma riskinin kuzeye doğru artmaya devam ettiğini göstermektedir.
Batı Nil virusu vakalarının Avrupa’daki dağılımı değişmeye devam etmektedir ve son on yılda infeksiyon her yıl yeni bölgelerde tespit edilmiştir. Bu yıl, ilk kez İtalya’nın Latina ve Frosinone eyaletleri ile Romanya’nın Sălaj ilinde infeksiyonlar bildirilmiştir. Avrupa, son üç yılın en yüksek Batı Nil virusu vaka sayısını kaydetti. ECDC, infeksiyonların artmaya devam etmesini ve Ağustos veya Eylül aylarında mevsimsel bir zirveye ulaşmasını bekliyor.
Yeni ECDC kılavuzu, chikungunya virusu hastalığı, dang humması ve Zika virusu hastalığı için pratik surveyans, önleme ve kontrol önlemlerini özetliyor ve sınırlı deneyime sahip veya daha önce bu sivrisinek kaynaklı hastalık tehdidiyle karşılaşmamış Avrupa ülkeleri de dahil olmak üzere, özel öneriler sunuyor. Halk sağlığı yetkilileri için tasarlanan kılavuz, risk seviyelerini değerlendirmek ve özel durumlarına uygun hazırlık ve kontrol önlemlerini uygulamak için kullanıma hazır, pratik bir araç seti sunuyor. Batı Nil virusu için ECDC’nin hazırladığı bir kılavuz da mevcut. ECDC’de Gıda, Su, Vektör Kaynaklı ve Zoonotik Hastalıklar Bölüm Başkanı Dr. Céline Gossner şunları söyledi:
“Sivrisinek kaynaklı hastalık ortamı geliştikçe, gelecekte Avrupa’da daha fazla insan risk altında olacak. Bu durum, hem koordineli halk sağlığı eylemleri hem de kişisel koruma önlemleri yoluyla önlemeyi her zamankinden daha önemli hale getiriyor. Etkili ve çevre dostu sivrisinek kontrol müdahalelerinin güçlendirilmesi ve yaygınlaştırılması acil bir ihtiyaçtır.”
ECDC, etkilenen bölgelerde yaşayan bireyleri ve ziyaretçileri, özellikle yaşlıları, çocukları ve bağışıklık sistemi zayıflamış kişileri, sivrisinek ısırıklarına karşı korunmaya, sivrisinek kovucu kullanmaya, özellikle şafak ve gün batımında uzun kollu giysiler ve pantolonlar giymeye, pencere sinekliği, cibinlik ve klima/vantilatör kullanmaya teşvik etmektedir. Sağlık çalışanları, bu virusların dolaşımı konusunda bilgi sahibi olmalı ve erken teşhis sağlamalıdır. Chikungunya virusu hastalığı için yeni aşılar geliştirilmiştir, ancak Batı Nil virusu infeksiyonuna karşı insanlarda kullanılabilecek bir aşı bulunmamaktadır.