22 Şubat 2024
Lassa ateşi Ebola’dan çok daha fazla insanın ölümüne yol açıyor; bazı araştırmacılara göre yılda 10 000 veya daha fazla, ancak kimse kesin olarak bilmiyor. Buna rağmen kendini adamış bazı araştırmacılardan oluşan küçük bir kadro dışında, bu konu şimdiye kadar göz ardı edilmiştir. Henüz yarım asır önce tespit edilen ve vücut sıvıları yoluyla nadiren insandan insana bulaşabilen kemirgen kaynaklı hastalık, kırsal kesimde sağlık merkezlerinden uzakta yaşayan yoksul insanları etkiliyor. Vakaların çoğu teşhis edilmiyor, bildirilmiyor ve birçok insan köylerinde ölüp gidiyor.
ISTH Viral ve Acil Patojenler Kontrol ve Araştırma Enstitüsü’nde bir çalışma grubuna başkanlık eden kadın doğum uzmanı Sylvanus Okogbenin Lassa ateşi için “İhmal edilen hastalıklar arasında en çok ihmal edilenidir” diyor.
En çok etkilenen ülke Nijerya’da 2018’de rekor kıran bir salgın, Lassa ateşini haritaya koydu ve hem Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’nün hem de Nijerya hükümetinin halk sağlığı acil durumu ilan etmesini sağladı. Önceki salgın yıllarında sayıları yaklaşık 25 ila 100 arasında değişen doğrulanmış vaka sayısı 633’e ulaştı ve 45’i sağlık çalışanı olmak üzere 171 kişi yaşamını yitirdi.
Nijerya’daki vakalar o zamandan bu yana her yıl artmaya devam etti. Aralık’tan Mayıs’a kadar süren kurak mevsimde infeksiyonlar artış gösteriyor, ancak 2018’den beri tüm yıl boyunca görülüyor. En endişe verici olanı ise vakaların endemik olduğu bilinen dört ülke, Nijerya, Sierra Leone, Gine ve Liberya dışında da görülmesi.
Sonuç olarak Lassa ateşi küresel sağlık gündemine yükseldi ve DSÖ’nün salgın veya pandemik potansiyeli olan ve acilen karşı önlemler gerektiren kötü şöhretli patojenler listesinde yerini aldı. Hastalığın tanısı ve çok ihtiyaç duyulan ilaçlar üzerinde çeşitli gruplar çalışıyor. Kâr amacı gütmeyen Salgın Hastalıklara Hazırlık İçin Yenilik Koalisyonu (CEPI), Lassa ateşini öncelikli hastalıklardan biri olarak tanımladı, aşı geliştirmeye yatırım yaptı ve Lassa’nın gerçek yüküne ilişkin şimdiye kadarki en büyük çalışmayı finanse etti. Afrika’daki ve farklı ülkelerdeki araştırmacılar bu artışın neden kaynaklandığını öğrenmek için çabalıyorlar: vaka sayısındaki artışın nedeni daha iyi surveyans yapılması mı, virusta veya taşıyan kemirgenlerdeki bazı değişiklikler mi, artan nüfus ya da değişen çevre koşulları mı?