20 Ocak 2022
Koronavirusun şimdiye kadarki en bulaşıcı varyantı olan omikron, tüm dünyada hızla yayılmaya devam ederken, birçok ülkeyi COVID-19 ile mücadele stratejilerini değiştirmeye zorluyor.
Omikron varyantı aşılara direnebiliyor ve tekrar hastalanmaya neden olabiliyor.
Ancak infeksiyon oranları artsa da hastaneye kaldırılması gerekenlerin sayısındaki artış o kadar fazla değil. İki veya üç kez aşı olanların hastaneye kaldırılmadan ve ölüm tehlikesiyle karşılaşmadan hastalığı atlatabildikleri görülüyor.
Bu durum, ABD ve İngiltere de dahil omak üzere birçok ülkede karantina sürelerinin beş güne indirilmesine yol açtı.
Ancak Dünya Sağlık Örgütü, omikronun özellikle de aşısızlar için ölümcül olmayı sürdürdüğüne dikkat çekerek, fazla gevşenmemesi konusunda uyarıda bulunuyor.
Peki o halde yeni karantina kurallarının ardında neler var? Yeni varyantın nasıl yayıldığını, bu varyanta yakalananların başkalarına bulaştırma riskinin ne kadar sürdüğünü biliyor muyuz?
COVID belirtilerinin ortaya çıkması ne kadar sürüyor?
Omikron varyantı hakkında çok fazla çalışma yok, ancak son araştırmalara göre yeni varyant öncekilerden daha hafif geçmekle kalmıyor, virusa yakalanmakla, belirtilerin görülmesi arasındaki kuluçka süresi de daha kısa olabiliyor.
Daha önceki koronavirus varyantlarında belirtiler, genelde infeksiyondan beş-altı gün sonra ortaya çıkıyordu. Delta varyantında bu sürenin dört gün olduğu tahmin ediliyordu.
Omikronla ilgili mevcut bilgilere göre, bu varyantta belirtiler iki-üç günde ortaya çıkabiliyor.
ABD’de altı omikron vakası üzerinde yapılan ön çalışmanın Aralık ayında yayınlanan sonucuna göre, diğer varyantlarda infeksiyondan belirti çıkana kadar geçen süre ortalama beş günken, omikronda üç gün.
İspanya’daki Uluslararası La Rioja Üniversitesi’nde bulaşıcı hastalıklar uzmanı olan Dr Vicente Soriano BBC’ye verdiği demeçte, omikrona maruz kaldıktan sonra virusun bir gün içinde vücutta üremeye başlayabildiğini söyledi.
Hastalık, iki gün içinde tespit edilebiliyor.
COVID’e yakalananlar ne kadar süreyle başkalarına hastalık bulaştırabiliyor?
Bilim insanları, koronavirusa yakalananların infeksiyonun ilk aşamalarında daha bulaşıcı olduğunu zaten biliyorlar.
Omikron varyantında belirtiler ortaya çıkmadan önce bir-iki gün, çıktıktan sonra da iki-üç gün, virus başkalarına bulaşabiliyor.
Dr Soriano, “Virusun yalnızca beş gün boyunca bulaşıcı olduğuna inanıyoruz. Başka bir deyişle, virus, infeksiyonun ikinci gününde testin pozitif çıkmasından sonra üç ile beş gün arasında başkalarına bulaşma yeteneğine sahip” diyor.
Dr Soriano’ya göre virusun vücutta kalma süresi ise yaklaşık yedi gün gibi görünüyor.
Buna göre, hastaların çoğunda belirtilerin ortaya çıkmasından yedi gün sonra, artık belirti görülmüyorsa, virusu başkalarına bulaştırma olasılıkları da kalmıyor.
Dr Soriano yine de, “Bu, tıp, matematik değil, o nedenle biraz farklılık gösterebiliyor” diyor.
“Belki bazılarında daha kısa, üç-dört gün sürer, bazılarında yaklaşık yedi gün. Kesin olan, omikronda infeksiyonun, önceki varyantlara göre çok daha hızlı olduğu” ifadesini kullanıyor.
Bunun için COVID geçiren birinin, başkalarına hastalık bulaştırma tehlikesi olup olmadığını belirlemenin en iyi yolu antijen testleri.
COVID belirtileri göstermiş olan biriyle ne zaman görüşebilirsiniz?
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi CDC, COVID testi pozitif çıkanların beş gün karantinadan sonra başkalarıyla bir araya gelmelerinin mümkün olduğunu belitti, ancak bunun da koşulları var. CDC’ye göre pozitif çıkarsanız yapmanız gerekenler şöyle:
- COVID-19 olduysanız ve belirtileri gösterdiyseniz, en az beş gün kimseyle görüşmeyin. 5 günlük karantina dönemini hesaplamak için hastalık belirtisi gösterdiğiniz ilk günü 0, ertesi günü birinci gün olarak kabul edin.
- Beş gün sonra belirtiler ortadan kalktıysa veya hafiflediyse evden çıkabilirsiniz.
- Başkalarıyla beraberken, beş gün daha maske takmaya devam edin.
- Belirtilerin ilk günü üzerinden tam on gün geçene kadar yolculuk yapmaktan kaçının. 6. ve 10. günler arasında yola çıkmak kaçınılmaz olursa, yanınızda başkaları olacaksa yol boyunca sıkı bir maske takın.
- Ateşiniz varsa, ateş düşene kadar evde karantinada kalmaya devam edin.